SÜLEYMANIYE TIP MEDRESESI

Süleymaniye Tıp Medresesi; İstanbul Suriçi Süleymaniye külliyesini meydana getiren yapılar topluluğundan ikisidir. Süleymaniye külliyesinin içinden geçen Prof.Sıddık Sami Onar Caddesi ile Kanuni Medreseleri Sokak arasında kalan yapı adasında inşa edilmişlerdir. Bu yapılar onuncu Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman tarafından dönemin mimarı Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. Külliye; cami, medrese, sıbyan mektebi, hamam, türbeler, darülşifa, tabhane, kervansaray, hazire, şadırvan, kütüphane, tıp medresesi,  darülkurra ve darülhadisten meydana gelir. Cami 1557 yılında diğer külliye yapıları 1559 tarihinde tamamlanmıştır. Süleymaniye Medreseleri Osmanlı eğitim düzeninin en yüksek eğitim kurumlarıdır. Bu konu ile ilgili vakfiyede medresede görev yapacak ilim adamlarının vasıfları açıkça yazılmıştır. Kanuni Sultan Süleyman ordusunun mühendis ve doktor ihtiyacının yanı sıra eğitim ve bilim için bu medreseleri yaptırmıştır. Bunlardan Darü’l-Hadis Müderrisliğine daha önce Bağdat kadılığı yapan ünlü alim Molla Yahya Bin Mureddin’i getirmiştir. Onun yanı sıra devrin ulemasından Kadızade Şemsettin Ahmet, Mimarzade Musluhiddin Mustafa, Karahisarlı Şeyh Mehmet Efendi de burada ders vermiştir. Tetüme Medresesinde Süleymaniye medreselerinde yüksek tahsillerini yapacak için de olanak sağlamıştır.

Süleymaniye Medresesinin yapımı ile birlikte o zamana kadar devrin ünlü kültür yuvarlarından Fatih Medreseleri ikinci planda kalmıştır. 17. yüzyılda Süleymaniye Medreselerinde yapılan düzenleme ile burası 12 dereceye kadar yükseltilmiş ve bu düzen Osmanlıların son zamanına kadar sürmüştür. Süleymaniye Medreselerindeki eğitim İptidai’den başlayarak eğitimin en yüksek derecesi olan Darü’l-Hadis’le son bulmuştur.  İlk açılışında bu medreselere Şah Muhammet Efendi ve Ali Çelebi’nin müderris olduğu bilinmektedir Süleymaniye Külliyesinde bir tıp medresesi ve bir de darülşşifa bulunmaktadır. Tıp eğitimi o zamana kadar darüşşifalar bünyesinde yapılmaktaydı. Osmanlı’da teorik tıp eğitimi, ilk kez Süleymaniye Külliyesi’nde bağımsız bir kuruma kavuşmuştur. Süleymaniye Tıp Medresesi aynı külliyedeki uygulama ve tedavi yeri olan Darüşşifa ile yan yana fonksiyon görmüştür. Tıp Medresesi külliyenin güneybatı köşesinde yer almaktadır. Yapının biri Süleymaniye Camiine, diğeri Şifahane Sokağına ve Matbaa-yı Askeriye açılan iki kapı bulunmaktadır. Kare planlı 12 hücresi olan medrese, fevkani bir yapı olup Helaki Hanı olarak bilinmektedir. Taş malzeme ve yığma sistemle  inşa edilmiştir. Tiryaki Çarşısı üzerindeki bir sıra hücre, Tıp Medresesi’nin ayakta kalan yegane kısmıdır. Yapılış maksadına yakın bir işlevle senelerce Süleymaniye Doğum evi olarak kullanılmıştır. Şu anda restore edilip Kültür Bakanlığına tahsis edilecektir.

19.yüzyıla kadar geçerli bir işlevi olan medrese daha sonra tıp okullarının açılmasıyla önemini kaybetmiştir. Ama modern tıp okullarını yöneten hocaların büyük kısmı bu medreseden mezun olmuştur. 1792 tarihinde yapılan incelemede Süleymaniye Medreselerinde 233 kişi talebe olduğu görülmüştür. 1869 teftişinde ise medreselerde 14 dersiam, 15 mezun ve 384 talebenin kaydı görülmüştür. Medrese binaları bugün büyük çapta ayaktadır.