Cagaloglu Nallı Mescit

Nallı Mescit, İmam Ali Mescidi veya Babıali Mescidi; İstanbul Suriçi Cağaoğlu Babıali’de İstanbul Valiliği binasının kuzey batısında Ankara Caddesine cepheli olarak Fatih Sultan Mehmet devrinde Ak Şemsettin Efendinin akrabası İmam Ali Efendi tarafından yaptırılmıştır. Cami İstanbul valiliğinin bahçesi içinde kalmaktadır. Aynı zamanda Ankara Caddesine cephelidir. Marmaray inşaatları gereğince Ankara Caddesi trafiği kısıtlanınca cami meydanda kalmıştır. Caminin banisi İmam Ali Efendi’nin mezarı da yakınlardaki Cevdet Paşa Kütüphanesinin arkasındadır. Mescide Hekimoğlu Ali Paşa’nın kardeşi olan Feyzullah Efendi tarafından minber konularak cami haline getirilmiştir. Nallı mescit 1800’lerde meydana gelen Bab-ı Ali yangınıyla yanmıştır.1868 yılında yeniden yapıldığını anlatan Mustafa İzzet Efendi tarafından yazılmış kitabesinden anlaşılır. Sami Efendi tarafından yazılmış ikinci bir kitabede ise 1902 de tamir edildiği anlatılır.

MİMARİ YAPI:

Yapı eklektik usulde inşa edilmiştir. Hint ve İran Camilerinde görülen detaylar bu yapıda kullanılmıştır. Yapının eski hali sarı ve bej renkli idi. Yeni onarım sonrası enine kırmızı beyaz çizgili bir hale gelmiştir. Caminin eski haline dair elimizde her hangi bir bilgi ve belge olmadığı için son yapılan onarımın neye dayanarak yapıldığını bilmemekteyiz. Ama İstanbul Osmanlı yapıları arasında bu şekilde iki renkli seramik ile kaplanan başka bir örnek yoktur. Caminin mimari planı kare formunda olup tek kubbelidir.  Yapının harim ebadı 8,50 m X 8.50 metredir. Harimin üstü sekizgen bir kubbe ile örtülmüştür. Bu kubbenin dört köşesi çevre duvarlara oturmaktadır. Diğer dört köşe ise köşelerdeki tonozlarla taşınmaktadır. Yapı kagir olarak inşa edilmiştir. Çatı ve kubbe kurşunla kaplanmıştır. Caminin mihrabı ve vaaz kürsüsü beyaz ahşaptandır. Üzerlerinde bitkisel motifler bulunmaktadır. Minber üzerindeki külah ise gelenek dışı soğan kubbe şeklindedir. Bu esinlenen hint mimarisi etkisidir. Caminin içinde kalem içi bitkisel motifler bulunmaktadır. Harim kısmının kuzeyinde son cemaat yeri bulunmaktadır. Duvarlarında alt sırada dört büyük ve mahfil sırasında sekiz küçük yuvarlak kemerli pencereler bulunur. Kubbe kasnağında ise dört yanda dört pencere bulunmaktadır. Cami içi bu pencerelerden dolayı oldukça aydınlıktır. Caminin üst çatı saçağı ve kubbe altı saçaklarında devamlı tekrar eden zigzaglı silmeler bulunmaktadır. Vaktiyle camii minaresindeki Nal şeklindeki kabartmalardan dolayı Nallı mescit olarak ünlenmiştir. Caminin üç kapısı bulunmaktadır. Kuzeyde olan ana kapı kuzey cephesindedir. Bu kapıya ulaşmak için basamaklarla son cemaat yerine girilmektedir. Batı kapısı ise pencereden bozmadır. Doğu kapısı ise hünkar mahfiline çıkılmaktadır.

Şimdiki minarenin şerefe altı yaprak şeklinde süslemeli olup, şerefe etrafı mermer korkulukludur. Minarenin külahı ise saçaklıdır.  Alışılagelmiş klasik üslubun dışındaki mimarisi ile dikkat çekicidir. Minare kesme taştan inşa edilmiştir. Minarenin kürsüsü de kesme taştan inşa edilmiştir. Şerefe çıkış kapısı mescidin içindendir. Minarenin külahı da geleneksel dışı bir soğan kubbedir.