FATIH SOFULAR DÜLGERZADE CAMII

Dülgerzade Camii; İstanbul Suriçi Fatih Saraçhanebaşı Macar Kardeşler Caddesine cepheli olarak 1480 tarihinde inşa edilmiştir. Yapı Sofular Mahallesindedir. Fatih Devri ricalinden Şemettin Ahmet Efendi tarafından yaptırılmıştır. İlk inşa tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber, baninin vefat tarihi olan 1482'den evvel yapıldığı anlaşılmaktadır. Vakfiye tarihi 1502. Vakfiyesinde bani Dülgeroğlu'nun yalnız "unvanı" zikredilmiş olup isim geçmemektedir. Vakıfları şunlardır: 1- Mercan Ağa mahallesinde 4240 iradlı 10 dükkan, Bunların karşısında 720 akçelik 5 dükkan, 3- Yine burada 360 akçelik 2 hücre, 4- Bu dükkanlar karşısında 852 akçe iradlı 5 hücre, 5- Mescit yakınında 660 iradlı 8 hücre, 6- Sultan Bayezit Camii yakınında 1260 akçe iradlı 7 dükkan, 7 Mescit yakınında 1800 akçelik 10 dükkan, 8- Zemin-ı maktu 360 akçe, 9- Mescit hareminde "ulema ve fakır süknası" olmak üzere, 15 hücredir. Bu hücrelerden beş tanesi halen tamir edilmiş vaziyette mevcuttur. Hadika baninin İsmini Şemsettin Habib Efendi olarak bildirmiş ve camiin minberini Osman Ağa'nın koydurduğunu ifade 1519 tarihli Ayasofya Vakıf Defterİ'nde Dülgeroğlu camıınin tamamının veya bir kısmının "Can alıcı Kılisesı"nin arsası üzerine kurulduğu, fakat o tarihte kilisenin kendisinin mevcut kaldığı da belirtilmistir. Zamanla harap olan camiin sonradan ilave edilen çatısı ve ahşap olan son cemaat mahalli ve muhtelif zamanlarda yapılan tamirler ile asli hüviyetinin kaybolduğu bilinmektedir. Cami,1974 ile 1981 yılları arası Vakıflar İdaresi'nın nezareti altında, yapıldığı devirdeki özelliklere uygun olarak restore edilmiş, kubbesi ve son cemaat yen de yemden yapılmış ve asli hüviyetine kavuşturulmuştur. Cadde üzerine isabet edeceğinden son cemaat yerinin bir bölümü yapılamamıştır.

Biri ana caddede, diğeri arka sokakta olmak üzere iki kapısı vardır. Bitişiğindeki Kul Kethüdası Süleyman Paşa'nın türbesi halen işgal edilmiş olup tekrar ihyası için çalışılmaktadır. Cami klasik tarzda kesme küfeki taşından ve tek kubbelidir. Son cemaat mahalli dört küçük kubbe ile Örtülmüş ve revaklar sonradan cemakanla kapatılmıştır. Camiin sağında bulunan taş minaresi gayet kısadır. Çıkmalar ile külahı bilezikler halindedir. Tek şerefeli olup girişi son cemaat yerindedir. Camiin mihrabı ve minberi mermer, kürsüsü ahşaptır. Müezzin ve kadınlar mahfili vardır. Baninin yeni kabir taşı kitabesi talikle yazılmış olup 1482 tarihlidir. Evvelce yan tarafta olan taşın, yol açılırken mihrap önüne nakledildiği belirtilmektedir.

Hazirede H.1227 tarihli bir mezar da Tarikat-i Nakşibendiye'den Mehmet Sait Efendi'nin tekke ve sağ köşedeki elan akmayan çeşmenin banisi olduğu gösterildiğine göre, buranın bir zaman için Nakşı dergahı olduğu anlaşılmaktadır. Cami cemaati ortalama vakit namazlarında 80-100, cuma namazlarında 250-300 civarındadır.