KARAKÖY PALAS

Karaköy Palas;  İstanbul Boğazı’nın Rumeli yakasında Karaköy meydanında 1910 tarihinde Mimar Guilio Mongeri tarafından inşa edilmiştir. İstanbul’un anıt binalarından biridir. Döneminin önde giden mimarlarından İstanbul doğumlu Levanten Guilio Mongeri’nin 1910’ların sonlarında gerçekleştirdiği bir deneme olarak, yakın dönem mimarlık tarihimizde yerini almış bulunmaktadır. Yapının başlangıçta dört katlı olacağı öngörülmüşse de üç ayrı kuruluş tarafından beraberce kullanılma koşulu, tasarımı etkilemiştir. Bir bakıma, cephe düzenlemesinde sezilen, alışılmamış asimetri bu kurgunun yansımasıdır.

Ortadaki giriş, iş hanı girişidir. Sağ ve soldaki girişler ise olasılıkla bağımsız bankacılık kuruluşlarına ayrılan bölümlerindir. Soldaki giriş porfir panoların çerçevelediği yarım daire bir kemerle vurgulanmıştır. Benzeri kemerler hem kapılarda hem de pencerelerde yinelenir. Soldaki girişin çatıya uzanan üst bölümü, tüm cephenin en değişken yorumunu içerir: Girişin hemen üstünde yay parçası biçimli iki katlı cumba-erker, üçüncü katta bir balkona dönüşür. Aynı kattaki küçük balkonlar, alttaki iki kat pencerelerin üstlerine getirilerek, küçük taş konsolcuklarla zenginleştirilen abartılı iki silme arasını yüzeysel durağanlıktan kurtarmaya yönelirler.

Çatı hizasında yarım daire harpuştalı iki kulecik arasında yayvan kemerle taçlanan pencere, sol girişin tüm cepheyi asimetrik kılan kurgusunun bitimidir. Tüm cephede dengeli bir kullanım sergileyen yoğun bitkisel ve geometrik bezemeler ve klasik dönem Bizans yapı öğelerinin yorumu, bir öğretici olarak çok iyi bildiği Bizans mimarlığına yüzyıllar sonra Mongeri’nin sunduğu bir saygı göndermesi gibidir. Mongeri, yapıyı tüm yapılarında sezilen özen ve titizlikle tasarlamış, uygulatmış ve bitiminde de kendi işyerini buraya taşımıştır.