SILIVRIKAPI HAZIRESI SALIHA SULTAN MEZARI

Saliha Hatun Mezar Taşı; İstanbul Suriçi Kocamustafapaşa Silivrikapı Hadım İbrahim Paşa camii haziresindedir. 28 Eylül 1730 tarihinde İstanbul’da başlayan Patrona Halil isyanı Osmanlı tarihindeki önemli olaylardan biridir. İsyan günlerce sürmüş ve kente büyük zarar vermiştir. Patrona Halil denilen isyancı başının öldürülmesi ile isyan sona ermiştir. Dönemin devlet adamlarında Gülşeni Ağanın kızı Patrona Halil tarafından zorla kaçırılarak zevcesi yapılmıştır. Gülşeni Ağa’nın Kumrulu Mescit’te bulunan evi Patrona Halil ve zindan arkadaşı Zennane Yusuf tarafından basılarak Saliha Hatun kaçırılmıştır. Bu mezar taşı 18.yüzyıl taş işçiliğinin en güzel eserlerinden biridir. Kadın mezar taşlarına vefat eden kişinin adı ve babasının veya kocasının aidiyeti yazılır. Tek başına kadın ismi yazılmazdı. Mezar kitabesinde Patrona Halil ile ilgili bir şey yoktur. Mezar Kocamustafapaşa Silivrikapı caddesindeki camiinin haziresindedir. Mimar Sinan eseri olan Hadım İbrahim Paşa Camii’nin mezarlığındaki bu taş Osmanlı Sanatı için çok önemli bir eserdir. Mezarın baş ve ayak uçlarında birer taş bulunur. Bu taşların iki yüzü de işlenmiştir. Mezar taşının kitabesi şöyledir.

Hüvel-Baki

Gülşeni Ağa’nın ehli kim o fahrüs-salihat

Saliha hatun bi-misl eyledi huy-i nikde

İmtisal-i ırcii kıldı edüb azm-i behişt

Kaldı cism-i zevrakı bu külzüm-i tarikde

Kasr-ı bağ-ı Adn içinde ruhi pervaz eyleyüb

Bula ziynet zat-ı paki hile-i barikde

Yana diller lafz u ma’na ile tarihin görüb

Ruhu mev’a kıldı gurbeti bin yüz elli ikide.

Fi sene 1739

Kitabe, celi ta’lik hatla on satır yazılmıştır. Kitabenin üstünde rokoko tarzında motif, onun üstünde ise vazo içinde meyvelerin yer aldığı beş adet kase işlenmiştir. Mezar taşının taç kısmı yine gül kabartmalarıyla son bulur.

Mezarın ayak taşında ise nefis bir işçilik uygulanmış iki sütunun sıraladığı alanda vazo içinde güller, laleler ve zerrin çiçeklerinin yer aldığı bir kompozisyon bulunur. Ayak taşının üst kısmına simetrik olarak uygulanmış gül demetleri işlenmiştir.